วัยรุ่นระวัง กัญชายิ่งใช้นาน IQ ยิ่งลด

โดย ดร.นพ.มูฮัมมัดฟาห์มี ตาเละ

เมื่อช่วงต้นปีที่ผ่าน มีงานวิจัยงานหนึ่งที่ศึกษารวบรวมข้อมูลจากข้อสรุปงานวิจัยหลายงาน (systematic review) โดยทำการศึกษาเจาะจงไปที่ผลของการใช้กัญชาต่อ IQ ของผู้ใช้กัญชาในกลุ่มวัยรุ่น ผลที่ออกมาพบว่า ยิ่งวัยรุ่นเริ่มใช้เร็วเท่าไหร่ และ ใช้ต่อเนื่องมากขึ้นเท่าไหร่ ยิ่งเพิ่มโอกาสที่จะทำให้ IQ ของคนคนนั้นลดลงไปด้วย
การศึกษาฉบับนี้ได้รับการตีพิมพ์ในหัวข้อ “Intelligence quotient decline following frequent or dependent cannabis use in youth: a systematic review and meta-analysis of longitudinal studies” โดย Emmet Power และคณะ ตีพิมพ์ในวารสาร Psychological Medicine เมื่อช่วงเดือน มกราคม 2021 ที่ผ่านมา
โดยที่มาของการศึกษาดังกล่าวมาจากข้อค้นพบเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างการใช้กัญชากับผลกระทบทางจิต โดยข้อค้นพบปัจจุบันพบว่า กัญชามีความสัมพันธ์กับการเกิดอารมณ์ผิดปกติ การฆ่าตัวตาย รบกวนความสามารถในการอยู่ในระบบการศึกษา ลดทอนประสิทธิภาพการทำงาน ลดทอนคุณภาพของความสัมพันธ์ เพิ่มโอกาสในการเกิดอุบัติเหตุจราจร และลดความสามารถในการเข้าร่วมสังคม รวมไปถึงทำให้ลดความสามารถในการหารายได้ ยิ่งการใช้กัญชาในระยะเวลายาวนานเท่าไหร่ และต้องพึ่งพากัญชามากขึ้นเท่าไหร่ ก็ยิ่งทำให้ผลกระทบที่กล่าวมามีโอกาสรุนแรงมากยิ่งขึ้น
นอกจากนั้นในทางระบาดวิทยา ข้อมูลปัจจุบันพบว่ากัญชาเป็นสารเสพติดผิดกฎหมายที่มีผู้ใช้มากที่สุดในโลก (หากพิจารณาว่าการใช้ทั้งหมดผิดกฎหมายนะครับ) กลุ่มผู้ใช้กัญชามักเริ่มใช้ในช่วงวัยรุ่น ยิ่งเริ่มใช้เร็วขึ้นเท่าไหร่ยิ่งมีโอกาสติดกัญชามากยิ่งขึ้น หนึ่งในสามของวัยรุ่นที่ใช้กัญชาความถี่มากกว่าหนึ่งสัปดาห์ต่อครั้ง และคนกลุ่มนี้มีความเสี่ยงสูงที่จะติดกัญชาในอนาคต
การใช้กัญชาในช่วงวัยรุ่นถือเป็นปัญหาทางการแพทย์ที่สำคัญ เนื่องจากช่วงเวลาดังกล่าวเป็นช่วงที่มีการพัฒนาของร่างกายและระบบประสาท การศึกษาผู้ใช้กัญชาแบบต่อเนื่องจากนิวซีแลนด์ พบว่า การใช้กัญชาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่วัยรุ่นจนถึงวัยกลางคน สัมพันธ์กับ IQ เฉลี่ยในอดีตที่ลดลงถึง 8 คะแนน การเปรียบเทียบสมองของผู้ใช้กัญชาด้วย MRI ก็พบว่าปริมาตรสมองของผู้ใช้กัญชาต่อเนื่องลดลงด้วย
ข้อค้นพบหลายอย่างมีแนวโน้มที่จะแสดงความสัมพันธ์ในทางลบระหว่างการใช้กัญชาในระยะยาว กับ การลดทอนความสามารถทางสติปัญญาของผู้ใช้ แต่กระนั้นก็ตามในการศึกษานี้จะเจาะจงไปยังการศึกษาที่เคยทำในกลุ่มวัยรุ่น และผลกระทบที่เกิดจากการใช้กัญชาในระยะยาวในด้าน IQ ของผู้ใช้ โดยใช้กระบวนการศึกษาแบบ Systematic review ซึ่งทำการรวบรวมข้อมูลจากงานวิจัยในฐานข้อมูลทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ ในขั้นแรกของการค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง พบงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับหัวข้อรวมทั้งสิ้น 2,875 งานวิจัย (เป็น systematic review ที่ใหญ่มากครับ)  แต่เมื่อตัดงานวิจัยที่สอดคล้องกับเงื่อนไขการวิเคราะห์ข้อมูล ที่เลือกงานวิจัยที่ใช้รูปแบบวิธีการติดตามกลุ่มตัวอย่างเป็นเวลานาน (cohort study) ก็พบว่ามีเพียง 7 งานวิจัยเท่านั้นที่จะถูกวิเคราะห์รวมกันในการนำเสนอผลครั้งนี้ ใน 7 งานวิจัยนั้นมีกลุ่มตัวอย่างรวม 6000 กว่าราย โดยแบ่งเป็น 808 คนที่อยู่ในกลุ่มทดลองที่เป็นผู้ใช้กัญชา (case) และ 5,308 คนอยู่ในกลุ่มควบคุมที่ไม่ได้ใช้กัญชา (control)
ผลการศึกษาพบว่า ค่า IQ ของกลุ่มทดลองที่ติดกัญชาเมื่อเข้าสู่ช่วงอายุ 18 ปี มีค่า IQ ลดลง โดยเฉพาะ IQ ทางด้านภาษา (verbal IQ) โดยสำหรับ ค่า IQ รวม (Full scale IQ) พบว่าค่าเฉลี่ยไอคิวลดลงแต่ไม่เป็นที่ประจักษ์ชัดเท่าไหร่นัก โดยมีเพียง 2 งานวิจัยเท่านั้นที่แสดงผลการลดลงของ IQ รวมอย่างชัดเจน ในขณะที่อีก 5 งานวิจัยนั้นแม้จะว่าผลการศึกษาจะพบว่า IQ ลดลง แต่เป็นการลดลงอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ แต่เมื่อพิจารณาถึงไอคิวทางภาษา พบว่าการลดลงนั้นประจักษ์อย่างชัดเจน โดยทุกงานวิจัยลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
 
ผลจากการศึกษาในการวิจัยนี้  จะช่วยนักวิทยาศาสตร์ แพทย์ จิตแพทย์ และนักวิจัยในสาขาที่เกี่ยวข้อง ศึกษาต่อยอดในเรื่องผลกระทบต่อความสามารถทางสติปัญญา รวมไปถึงผลกระทบต่อสุขภาพจิตมากยิ่งขึ้นในอนาคต อย่างไรก็ตามเมื่อมีการศึกษาชี้ชัดอย่างนี้ก็ต้องระมัดระวังลูกหลาน อย่าลืมว่าเมื่อขึ้นชื่อเป็นสิ่งเสพติดแล้ว ยิ่งใช้ยิ่งติด และเมื่อใช้นานขึ้น ร่างกายและสติปัญญาของผู้ใช้นั่นแหละครับที่ต้องรับผล
 
อ่านบทความวิจัยตัวเต็มได้ที่
https://www.cambridge.org/core/journals/psychological-medicine/article/intelligence-quotient-decline-following-frequent-or-dependent-cannabis-use-in-youth-a-systematic-review-and-metaanalysis-of-longitudinal-studies/26BEC9CBD2A39010C26100278F8CA813?fbclid=IwAR1QQgOgSUDyn9zHsXZsdo07G-axyiMdEiJYiHlN3K37AyssS5Xa950bxNY