ประกาศทุนวิจัย ศูนย์ศึกษาปัญหาการเสพติด (ศศก.) ปี พ.ศ. 2566 – 2567

ศูนย์ศึกษาปัญหาการเสพติด (ศศก.) ภายใต้การสนับสนุนจากสานักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ประกาศรับข้อเสนอโครงการวิจัยเพื่อพัฒนางานวิชาการด้านปัญหาการเสพติดที่สาคัญของประเทศประจาปี 2566 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริม ป้องกัน และแก้ไขปัญหาการเสพติดในเด็ก เยาวชน และประชาชนทั่วไป โดยมีประเภททุนและขอบเขตโครงการวิจัยที่เปิดรับในปี พ.ศ. 2566 ดังนี้

ประเภททุนวิจัย

1. ทุนประเภทการทบทวนองค์ความรู้  
   ประกอบด้วย การทบทวนและสังเคราะห์วรรณกรรมอย่างเป็นระบบ (systematic review) รวมทั้งการศึกษาบทเรียนจากต่างประเทศเพื่อนามาปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับ บริบทของประเทศ
   
   ทุนสนับสนุนโครงการ ไม่เกิน 100,000 บาท
   ระยะเวลาดำเนินการ ไม่เกิน 4 เดือน
   *เกณฑ์เพิ่มเติม* หัวหน้าโครงการหรือที่ปรึกษาต้องเป็นผู้มีความรู้ความสามารถเชิงลึกในองค์ความรู้ที่ทำการทบทวน

2. ---

   ทุนประเภทการวิจัยและพัฒนาระดับพื้นที่ (area-based research) เพื่อสร้างรูปแบบที่เหมาะสม
   ต้องเป็นโครงการที่เป็นการพัฒนารูปแบบหรือโมเดลใหม่หรือนวัตกรรมที่มีการแสดงผลที่วัดได้เป็น รูปธรรม เช่น จานวนหรือสัดส่วนของผู้ที่ลดหรือหยุดใช้สารเสพติดได้ในพื้นที่ที่ทาการศึกษา และต้อง แสดงให้เห็นว่าจะสามารถขยายผลโมเดลให้เกิดการติดตั้ง (implement) ในชุมชนอื่นได้จริง
   
   ทุนสนับสนุนโครงการ ไม่เกิน 200,000 บาท
   ระยะเวลาดาเนินการ ไม่เกิน 12 เดือน

3. ---

   ทุนประเภทการวิจัยพัฒนามาตรการหรือประเมินผลมาตรการที่มีประสิทธิภาพ 
   เป็นการพัฒนา มาตรการหรือบริการที่เหมาะสมในการป้องกันหรือดูแลผู้ใช้สาร ศึกษาความเป็นไปได้ หรือลงมือ ดาเนินการ (implement) ตามมาตรการนั้นในกลุ่มเป้าหมาย หรือประเมินประสิทธิภาพของมาตรการที่มี หลักฐานทางวิชาการสนับสนุนในกลุ่มเป้าหมาย หรือการประเมินความคุ้มค่าของมาตรการ ทั้งนี้ รวมถึงการประเมินผลความสูญเสียทางเศรษฐกิจและสังคมของมาตรการร่วมด้วย

   ทุนสนับสนุนโครงการ ไม่เกิน 200,000 บาท
   ระยะเวลาดาเนินการ ไม่เกิน 12 เดือน

4. ---

   ทุนประเภทการวิจัยเชิงสารวจและระบาดวิทยาเป็นการวิจัยแบบสังเกต(observationalstudy)
   โดยการสารวจภาคตัดขวางหรือศึกษาติดตามไปข้างหน้าหรือศึกษาย้อนหลังเชิงปริมาณหรือเชิงคุณภาพ เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยง ปัจจัยป้องกัน รวมทั้งลักษณะธรรมชาติ (natural history) และการดำเนินโรค (clinical course)

   ทุนสนับสนุนโครงการ ไม่เกิน 200,000 บาท
   ระยะเวลาดาเนินการ ไม่เกิน 12 เดือน

5. ---

   ทุนสนับสนุนนักวิจัยรุ่นเยาว์หรือบัณฑิตศึกษา
   มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาศักยภาพนักวิจัยใหม่โดยมีนักวิจัยอาวุโส เช่น อาจารย์ที่ปรึกษาที่มีความเชี่ยวชาญในการทาวิจัยด้านสารเสพติดคอยดูแลการทำงาน โครงการวิจัยอย่างใกล้ชิด โดยเป็นทุนสาหรับการทำงานวิจัยที่เป็นวิทยานิพนธ์หรือสารนิพนธ์ของนักศึกษาระดับปริญญาโทหรือเอกที่ผ่านการสอบหัวข้อ และ/หรือผ่านการรับรองของคณะกรรมการ จริยธรรมการวิจัยของสถาบันแล้ว และอาจารย์ที่ปรึกษาลงนามรับรองการทำงาน

   ทุนสนับสนุนโครงการ ไม่เกิน 100,000 บาท
   ระยะเวลาดาเนินการ ไม่เกิน 12 เดือน

   ---

    

ขอบเขตหัวข้อการวิจัย

      1.  ประเด็น ผลกระทบจากการปรับร่าง พ.ร.บ ยาเสพติดฯ และการเปลี่ยนแปลงนโยบายและกฎหมายเกี่ยวกับยาเสพติด รวมกัญชา กระท่อม

• ผลกระทบทั้งระยะสั้นและระยะยาวจากการปรับร่าง พ.ร.บ. ยาเสพติดฯ ต่อสังคมและเยาวชน

• ผลกระทบจากการใช้กัญชาหรือกระท่อมในด้านสุขภาพจิต สุขภาพกาย การเกิดอุบัติเหตุ และความสงบเรียบร้อยของชุมชน ทั้งในบุคคลทั่วไปและในกลุ่มเปราะบาง (กลุ่มชาติพันธุ์ หญิงมีครรภ์ เยาวชนผู้ป่วยจิตเวช)

• ทัศนคติ ปัจจัยในความสาเร็จ รวมทั้งปัญหาอุปสรรคในการผลักดันนโยบายผู้เสพคือผู้ป่วยของประเทศไทย

• การนำเทคโนโลยีมาใช้ในการพัฒนาผ่านระบบการแพทย์ทางไกลเพื่อเป็นช่องทางในการช่วยเหลือผู้เสี่ยงต่อการติดสารเสพติดและสามารถแก้ไขปัญหาระยะยาวสาหรับผู้ป่วยติดสารเสพติดเรื้อรัง

• ความรู้ ความเข้าใจด้านนโยบายและกฎหมายของประชาชนต่อ พ.ร.บ ยาเสพติดฯ

• ความรู้ ความเข้าใจในการใช้สารเสพติดรวมทั้งกัญชาและกระท่อมตามหลักวิชาการที่ถูกต้อง ในกลุ่มประชาชนรวมทั้งเด็กและเยาวชน

• การนำเสนอข้อมูลข่าวสารและการโฆษณาผลิตภัณฑ์กัญชงกัญชาในปัจจุบัน รวมถึงบทบาทของสื่อในการเสนอข้อเท็จจริง ภายใต้การสร้างความปลอดภัยให้แก่ผู้บริโภคและสังคม

• ภัยมือสองจากการเสพกัญชาจากนโยบายกัญชาเสรี

• ความคิด ทัศนคติของสังคมต่อการดาเนินการต่อผู้เสพสารตามประมวลกฎหมายยาเสพติด

• การศึกษาเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์ของกัญชาและกระท่อมในมิติของทางการแพทย์ เศรษฐกิจ และ สังคม

• ระบาดวิทยาสารเสพติดภายหลังประกาศประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ.2564 และผลกระทบที่เกิดขึ้นภายหลังจากการเปลี่ยนแปลงนโยบายและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

• การสรุปบทเรียนการดำเนินงานแก้ไขปัญหาผู้เสพยาเสพติดที่ประสบความสำเร็จทั้งในและต่างประเทศ

• พัฒนาระบบการติดตามและกระบวนการสื่อสารเชิงนโยบายด้านยาเสพติดรวมทั้งกัญชา กระท่อม

• ข้อจากัดที่เป็นอุปสรรคต่อการให้บริการผลิตภัณฑ์กัญชาในโรงพยาบาลรัฐ และแนวทางการแก้ไขข้อจำกัดต่าง ๆ

• การศึกษาประสิทธิผล (efficacy) และความคุ้มค่า (cost-effectiveness/ต้นทุน-ประสิทธิผล) ของผลิตภัณฑ์กัญชาทางการแพทย์ต่าง ๆในประเทศไทย

      2.  ประเด็น การศึกษารูปแบบการใช้สารเสพติดโดยเฉพาะในกลุ่มเด็กและเยาวชน รวมถึงปัจจัยที่ เกี่ยวข้องกับการป้องกันการเสพติด, การหยุดใช้สารเสพติด และการกลับมาเสพติดซ้า

• ความสัมพันธ์ของ สังคม สภาพแวดล้อม และความสัมพันธ์ในครอบครัว กับรูปแบบการใช้สารเสพติด

• ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการป้องกันการใช้สาร การหยุดใช้สาร และการกลับมาเสพสารซ้ำในกลุ่มเด็กและเยาวชน

• สำรวจพฤติกรรม ชนิดและราคาของสารเสพติดที่เป็นที่นิยมของผู้ใช้สารเสพติดที่เป็นวัยรุ่น

• อัตราการกลับมาเสพกัญชาหรือกระท่อมซ้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของเด็กและเยาวชน

• ความรู้และความเข้าใจต่อพฤติกรรมของผู้ใช้สารเสพติดของผู้ปกครองและสถานศึกษา

• ระบบการติดตามและกระบวนการเตรียมความพร้อมของเด็กและเยาวชนและครอบครัวก่อนได้รับการอบรม/ปล่อยตัวจากสถานพินิจในคดีสารเสพติด

• รูปแบบกิจกรรมที่ส่งเสริมความรู้และพัฒนาทักษะเรื่องผลกระทบทางด้านร่างกาย อารมณ์ และสังคมที่เกิดขึ้นกับผู้ใช้สารเสพติด

• รูปแบบหรือกระบวนการจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรการป้องกันและแก้ปัญหายาเสพติดในสถานศึกษา

• รูปแบบการใช้สารเสพติดแบบผสมสานหรือการใช้สารเสพติดตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปและปัจจัยที่ส่งผลต่อพฤติกรรมในกลุ่มเด็กและเยาวชน

• อิทธิพลของสื่อออนไลน์ต่อการป้องกันการใช้สารเสพติด การหยุดใช้ และการกลับมาใช้ซ้าในกลุ่มเด็กและเยาวชน

• บทบาทของหน่วยงานต่าง ๆ เช่นผู้บังคับใช้กฎหมายกระทรวงศึกษาธิการศูนย์คัดกรองศูนย์ฟื้นฟูสภาพทางสังคม ศูนย์ฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ติดยาเสพติด ในการลดโอกาสการใช้สารเสพติดในกลุ่มเด็ก และเยาวชน

• การใช้เอมิลไนไตรท์ (Amyl Nitrite) รวมถึงสารเสพติดอื่น ๆ ในกลุ่มเยาวชน LGBTQ+ และการ ดัดแปลงรูปแบบการใช้สารแบบใหม่ ๆ

• ความแตกต่างของปัจจัยทางภูมิคุ้มกันของเยาวชนเพื่อป้องกันการใช้สารเสพติดสาหรับเยาวชนในเขต เมืองเปรียบเทียบกับเขตชนบท

      3.   ประเด็น การป้องกันและจัดการปัญหาสารเสพติดในระดับชุมชน

• การสร้างความรู้ ความเข้าใจ และการสร้างกิจกรรมให้กับชุมชนในการป้องกันการใช้สารเสพติด

• ปัจจัยที่ส่งผลกระทบหรือผลสัมฤทธิ์ต่อการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการช่วยเหลือบำบัดรักษาผู้ใช้สารเสพติดในชุมชนนั้น ๆ

• ทัศนคติ ศักยภาพ และแนวทางการดูแลของผู้รับผิดชอบในการดูแลผู้ป่วยสารเสพติดในระดับชุมชน

• รูปแบบการมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันและแก้ไขปัญหาสารเสพติดผ่านเครือข่ายภาคประชาสังคม

• ความชุกในการใช้สารเสพติด การรับรู้ ความเข้าใจในการป้องกันและจัดการปัญหาสารเสพติดในชุมชน

• บทบาทของผู้นาชุมชน ผู้นาทางจิตวิญญาณ ผู้นาทางศาสนาและวัฒนธรรมพื้นถิ่น ต่อการป้องกันและจัดการปัญหาสารเสพติดในระดับชุมชน

• การพัฒนาศักยภาพผู้เชี่ยวชาญในชุมชนหรือสถานศึกษาให้มีความพร้อมในการช่วยป้องกัน หรือแก้ไข ปัญหายาเสพติดของเด็กและเยาวชน

• รูปแบบ วิธีการจัดการปัญหาในระดับชุมชนแบบครบวงจร (comprehensive) รวมทั้งระบบติดตามและเฝ้าระวังปัญหาและผลกระทบจากการใช้สารเสพติด เช่น ปัญหาทางด้านสุขภาพของผู้เสพปัญหาทางด้านสังคม/ชุมชน

• ปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการเข้าถึงบริการ การบำบัดฟื้นฟูยาเสพติดในชุมชนโดยชุมชนเป็นศูนย์กลาง

      4.  ประเด็น พฤติกรรมการเสพติดด้านอื่นๆ (เช่น โซเชียลมีเดีย เกมออนไลน์ การพนันออนไลน์)

• ภาวะเสพติดการซื้อของ (Shopaholic) หรือการเสพติดการช้อปปิ้ง (Compulsive Shopping) ผ่าน โซเชียลมีเดียหรือแอปพลิเคชันออนไลน์

• ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการตกเป็นเหยื่อของการโกงออนไลน์ในผู้ที่มีพฤติกรรมเสพติดการซื้อของออนไลน์

• ปัจจัยที่มีผลต่อการติดเกม และรูปแบบการติดเกมออนไลน์ของเยาวชน

• สถานการณ์ของการเสพติดโซเชียลมีเดีย และผลกระทบและปัจจัยที่มีผลต่อการเสพติด

• สถานการณ์ของการเล่นเว็บพนันออนไลน์ รูปแบบการเข้าถึง และผลกระทบจากการเล่นเว็บพนันออนไลน์ในประเทศไทย

• ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมเสพติด เช่น เกม การช้อปปิ้ง กับโรคทางจิตเวช เช่น การมีโรคซึมเศร้า หรือมีโรคสมาธิสั้น

• ความชุกของภาวะผิดปกติทางกายหรือจิต ปัญหาสุขภาพจิตและโรคทางจิตเวชที่พบในผู้ที่เล่นพนัน ออนไลน์ หรือเกมออนไลน์

• โปรแกรมเสริมสร้างการรับรู้และเสริมสร้างทักษะเพื่อป้องกันการติดเกม หรือพนันออนไลน์

• พฤติกรรม และผลกระทบทางลบจากการเสพติดโซเชียลมีเดีย/เกมออนไลน์ของเด็กและเยาวชนไทย

      5.  ประเด็น ผลกระทบจากการระบาดของโรคโควิด-19 ต่อพฤติกรรมการเสพติด

• พฤติกรรมการใช้สารเสพติด ในช่วงการระบาดของโรคโควิด-19

• ปัจจัยทางสังคม คุณภาพชีวิตและเศรษฐกิจ ที่ส่งผลกระทบต่อการพฤติกรรมการเสพติดในช่วงการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19

• การพัฒนาระบบรองรับการบาบัดรักษาและติดตามผู้ที่มีปัญหาการเสพติดในกรณีเกิดการระบาดของโรคอุบัติใหม่หรืออุบัติซ้า

• ถอดบทเรียนการให้การดูแลรักษาผู้ที่มีปัญหาการเสพติดในช่วงที่มีการระบาดของโรคโควิด-19

• ผลกระทบทางสุขภาพที่มีผลเกี่ยวข้องกันจากการใช้ยาเสพติดและการติดโควิด 19

• ระบบการจัดการ ควบคุม ดูแลผู้เสพสาร/ติดสาร กรณีมีการแพร่ระบาดของเชื้อหรือกรณีผู้เสพสารติดเชื้อที่อาจส่งผลต่อการควบคุมโรคป้องกันการแพร่ระบาด

• ประสิทธิภาพและประสิทธิผลของการรักษาผู้ป่วยยาเสพติดแบบทางไกลในช่วงการระบาดของโรคโควิด-19

• การเข้าถึงความช่วยเหลือและบริการด้านสุขภาพของผู้ใช้ยาเสพติด ในช่วงการระบาดของโรคโควิด-19

• การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม/รูปแบบการเสพติด (ยา/พฤติกรรม) ภายหลังจากการระบาดของโรคโควิด-19

• พฤติกรรมการกลับไปเสพซ้าของผู้ป่วยยาเสพติดในช่วงการแพร่ระบาดโรคโควิด-19

     6.  ประเด็นที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ

• สื่อออนไลน์ : การรณรงค์เผยแพร่ข้อมูล/การสร้างการรับรู้การป้องกันเพื่อช่วยแก้ปัญหาการเสพติด

• ลักษณะทางพันธุกรรมที่มีผลต่อการติดสารเสพติด หรืออาชญากรรมที่เกี่ยวข้องกับการเสพติด

• การรักษาผู้ใช้ยาและสารเสพติดด้วยสารทดแทนอื่น เช่น การใช้ยา Buprenorphine แทนอนุพันธ์ของฝิ่นหรือเมทาโดน

• การใช้สารเสพติดในผู้สูงอายุและการใช้สารเสพติดในผู้ที่มีความผิดปกติของโรคระบบประสาท

• การบำบัดทางไกล (Telemedicine) ในผู้ป่วยที่กาลังหยุดใช้ยาเสพติด

• การนำ AI Technology มาใช้ในงานด้านการเสพติด เช่น การคัดกรอง, การบำบัดรักษา, การติดตามผลการรักษา

• การพัฒนาคู่มือสาหรับผู้ดูแลผู้ที่ติดยาเสพติด และผู้ที่ผ่านการบาบัดยาเสพติด

หมดเขตรับสมัคร 30 มิถุนายน พ.ศ. 2566

ส่งรายละเอียดข้อเสนอโครงการวิจัยตามแบบฟอร์มแนบท้ายประกาศได้ที่
คุณธิติมา ดวงสนิท (ผู้ประสานงานโครงการ)
ที่อยู่อีเมล cads.subproject@gmail.com
โทร. 097-174-5584, 063-896-0011

ติดต่อสอบถามขอบเขตงานวิจัยเพิ่มเติมทางอีเมลได้ที่
ผศ.นพ.ธีรยุทธ รุ่งนิรันดร (ผู้จัดการศูนย์ศึกษาปัญหาการเสพติด)
ที่อยู่อีเมล drteerayuth@gmail.com
1873 ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ถนนพระราม 4 เขตปทุมวัน กรุงเทพฯ 10330

ประกาศ ณ วันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2566

หมายเหตุ การทาวิจัยในมนุษย์จะต้องทาตามหลักเกณฑ์การวิจัยที่ทาในมนุษย์ตามหลักสากลและของสถาบันที่ ผู้วิจัยสังกัด โดยคำนึงถึงความเสี่ยงที่เกิดขึ้นกับผู้ร่วมวิจัยเป็นสำคัญ

แนวปฏิบัติในการจัดทำค่าใช้จ่ายของข้อเสนอโครงการ

แบบฟอร์มข้อเสนอโครงการ